Học tiếng Anh qua bài hát Safe And Sound - Taylor Swift
Chương 18 - AN TOÀN MỘT CÁCH NHẸ NHÀNG VÀ ÊM ÁI - The Love English
Đây là lần thứ n mình thấy hài hước khi dịch word-by-word các từ ngữ tiếng Anh sang tiếng Việt, nhưng nó có một tác dụng tuyệt hảo là mang lại ý nghĩa gốc, bản chất của từ ngữ mà không đâu có được, giúp mình nhớ lâu hơn bao giờ hết. Với cả các ngôn ngữ khác cũng vậy. Không tin à? Bạn hỏi một cử nhân tiếng Trung trường đại học Ngoại Ngữ mà xem, họ thấy đọc bản dịch thô hay là bản đã chỉnh sửa của một câu chuyện tiếng Trung sát nghĩa hơn?. Chung quy lại, mình chỉ muốn giới thiệu tên bài hát của chương này là “safe and sound” thôi, còn suy luận thế nào thì tùy bạn.
Một bài hát điển hình của nhạc country – đồng quê với âm thanh quen thuộc của tiếng guitar dây sắt, Taylor Swift đã mang lại một cái buồn man mác trong thơ ca cho bài hát và một giai điệu êm đềm sâu lắng gieo vào lòng người nghe. Mới chỉ có bốn câu đầu bạn đã thoáng nghe thấy một loạt các từ đại loại như “tears” – nước mắt, “let you go” – để anh đi, “kill” – giết, “alone” – cô đơn, bạn có thể ngay lập tức nhận biết một kịch bản quen thuộc của sự chia ly. Thời khắc ấy xảy ra khi em nói sẽ chẳng bao giờ để anh ra đi – when I said, I’ll never let you go. Người con trai đang phải lên đường, đang phải ra đi, người yêu bịn rịn. Đó là cảnh thường thấy trong chiến tranh Việt nam. Nhưng ở đây nước mắt rơi thành ròng- tears streaming down lại là trên mặt người con trai.
Khi đàn ông khóc, thì đó thật sự là một tình yêu lớn của đời anh. Mà đâu phải là khóc một cách thông thường, bạn có thấy chữ stream – vốn được dùng như một danh từ chỉ dòng suối không? Nghĩa là nước mắt đang tuôn trào đó. Vậy thì chia ly này không phải là tạm thời rồi. Chẳng thế mà câu sau Taylor mới hát lên, khi bóng tối đang giết chết dần ánh sáng của anh- evening shadows almost killed your light. Bóng tối đại diện cho cái xấu xa, đang chiếm hữu và nuốt chửng ánh sáng ban ngày, mà ở đây được ví như là your light – nghĩa là ánh sáng của anh. Và nếu bạn thắc mắc vì sao anh ta lại phát ra ánh sáng thì hãy đọc lại chương 08 một mực nói về ánh sáng, hào quang của tình yêu. Thứ ánh sáng giờ đây đang tắt.
Hai đoạn Taylor đều kể lại chuyện bằng từ “I remember” – Em nhớ rằng, có nghĩa tằng mọi chuyện giờ đã kết thúc. Cô hồi tưởng lại thời gian lúc chia tay, nhớ rằng anh nói sẽ chẳng bao giờ để em cô đơn nơi đây – leave me here alone. Nhưng giờ thì tất cả đều đã chết. Không còn những ký ức đó nữa. Một loạt các từ đồng nghĩa được Taylor sử dụng linh hoạt để nói về sự ra đi, ví dụ như dead – chết, gone – ra đi, passed – qua đi.
Taylor xuất hiện trong một ngôi rừng u uất đi lang thang hát về sự ra đi trong khoảng không đang tối dần của buổi hoàng hôn, tuy nhiên, ngôn ngữ của cô lại mang tính rất chủ động, rất nhiều các câu cầu khiến. Just close your eyes – Hãy nhắm mắt anh lại. Một hành động mang tính an ủi người đàn ông lúc chia ly bởi chính anh ta mới là người đang khóc cơ mà. Mặt trời đang khuất núi – The sun is going down. Cô giống như thể một thiên thần đang an ủi người anh hùng khi lỡ bước, nhẹ nhàng mang những ngôn ngữ của vũ trụ để khiến anh yên lòng. Anh sẽ ổn thôi. Chẳng ai có thể làm tổn thương anh nữa rồi. Vậy thì tóm lại đây là chia ly hay là chia tay đây? Điều ấy thật khó trả lời vì với những bài hát như vậy đã được mã hóa theo ngôn ngữ thần thánh của những nghệ sĩ tài ba, khiến cho bất cứ ai có những cảm xúc tương tự đều nghĩ đó chính là “nó”. Thật kỳ diệu với ngôn ngữ của âm nhạc. Và bạn đừng cho đó là gàn dở, bởi vì trong khi nói chuyện hàng ngày, bạn cũng dùng nhiều lắm các loại ngôn ngữ này đấy. Bác ấy khuất núi rồi. Tóc đã điểm hoa dâm. Tuổi đã bước sang phía bên kia sườn đồi. Tận cùng của thế giới…
Tiếp tục với chuỗi các câu mang tính chủ động, Taylor tự biến mình thành một vị thiên thần khi hát rằng :Hãy đến đi nào nắng sớm, Anh và em sẽ lại an toàn. Không phải tự nhiên mà động từ come – đến, lại được đưa lên đầu câu Come morning light. Đó là sự sai khiến, cầu khiến, yêu cầu. Trật tự ngôn ngữ cũng tạo ra sự kỳ diệu. Cứ nghe đi, hát đi, rồi bạn sẽ dùng nó tự nhiên mà chẳng cần phải suy nghĩ đến các loại ngữ pháp nhan nhản như tên các con phố quanh Hồ Gươm. Một lần nữa, mình lại phản đối sách vở, thế nên đây mới không gọi là một quyển sách, mà chỉ là một cuốn sổ tay – handbook.
Và đây rồi, thật bất ngờ, Taylor cuối cùng cũng từ bỏ cái trò chơi chữ với lời hát mà thật sự bộc bạch ý nghĩa chân thật của nó. Người yêu chính là anh lính. Hỡi ôi, cảnh chia tay sao mà sướt mướt lệ tuôn. Cô còn đặt một câu hỏi tu từ Sao anh không dám nhìn ra ngoài cửa sổ. Mọi thứ đang bốc cháy kìa – Don’t you dare look out your window, darling everything’s on fire. Chính câu hỏi tu từ này đã nói rõ lên một thái độ phản đối chiến tranh. Don’t you dare – Sao anh không dám. Ra đi nghĩa là chết.
Một cái chết đôi khi thật phi lý. Vì sau chiến tranh người ta thường chỉ biết bên nào thắng, bên nào thua, bao nhiêu máy bay bị hạ, mà quên đi bao nhiêu người đã hi sinh. Nếu như ở chương 06 bạn nhìn thấy một cô gái bốc lửa – on fire đại diện cho hình ảnh người phụ nữ thế kỷ 21 thì ở đây lại là một khung cảnh hoàn toàn chân thật. Everything’s on fire có nghĩa là mọi thứ đang bốc lửa. Thế giới đang đảo điên đó. Biết là lao vào chỗ chết sao vẫn cứ ra đi. Tổ quốc vẫy gọi thì đành vậy. The war – Chiến tranh chưa bao giờ ngưng lại mà thậm chí nó còn cuồng nộ - rage on – một từ hay được dùng đi kèm với danh từ gió – wind để chỉ cuồng phong.
Taylor thật quá nhạy cảm khi nói những lời chia tay và an ủi người yêu mình trong giờ phút ly biệt. Hãy giữ lấy bài hát ru này – Hold on to this lullaby. Vậy đấy, quê hương đẹp trong từng lời ru. Nó sẽ là thứ theo chiến sĩ đi suốt chặng đường gian khổ, thậm chí, cho tới khi âm nhạc biến mất – music is gone. Là khi tiếng bom lấn át đi tiếng nhạc, phá hủy mọi thứ, thì khi đó trong tâm hồn người lính, sẽ vẫn nhớ về quê hương, về người yêu, về khúc hát ru – lullaby. Nếu bạn nghe phát âm kỹ từ lullaby thì cũng thấy ngữ điệu nó thật nhẹ nhàng và uyển chuyển. Đó là một sự cứu rỗi cho tâm hồn người lính. Chẳng vậy mà Taylor nói hãy nắm giữ lấy – hold on to.
Hóa ra, chiến tranh ở đâu cũng thế, tang tóc, ra đi – gone, mọi thứ chìm trong lửa – everything’s on fire và sự chia ly. Bài hát là một lời chia ly cũng như cảm thông sâu sắc với những cảnh ngộ tương tự. Ai đó đã nói, nghệ thuật là lối thoát của khổ đau, quả không sai.
Link có lời và nhạc để tập hát theo: https://goo.gl/62H1Y2
Full bộ tài liệu học tiếng Anh qua bài hát: http://alexdsing.com/?p=235
