#mentor_in_spotlight #2k3_nulocareer
Mentor #77 'Từ digital marketing-freelancer đến khởi nghiệp'
Dì gửi contact của mentor Phượng
FB: https://www.facebook.com/phuongphan.hailey
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/haileyphan8/
IG: https://www.instagram.com/zyphuong.ph/
Post này là dì dành cho Phượng nên phần reply thắc mắc post này là của Phượng <3
https://www.facebook.com/phuongphan.hailey
https://www.linkedin.com/in/haileyphan8/
https://www.instagram.com/zyphuong.ph/
Phần viết này mình chia làm 2 phần: Digital Marketing - Freelancer và Startup- đường khởi nghiệp. Có 1 số chỗ mình viết bị chêm tiếng Anh vào nhưng do mình quen tay với không tìm được từ thích hợp nên mọi người thông cảm nha.
Mình 96-er, kiểu cuối Y đầu Z nên thích bay nhảy khắp nơi, nếu các bạn muốn theo đuổi con đường tự do, said goodbye với 9-5 jobs hoặc đang ấp ủ ý định khởi nghiệp thì có thể tham khảo trường hợp của mình nhé.
𝐋𝐮̛̣𝐚 𝐜𝐡𝐨̣𝐧 𝐦𝐚𝐫𝐤𝐞𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐯𝐚̀ 𝐜𝐨𝐧 đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐭𝐫𝐨̛̉ 𝐭𝐡𝐚̀𝐧𝐡 𝐟𝐫𝐞𝐞𝐥𝐚𝐧𝐜𝐞𝐫
Với giấc mộng được đi du học từ cấp 3, nhưng vì một số lý do mà mình không đi được liền ngay, nên mình đã chọn học chương trình liên kết quốc tế tại HSU 3-1 (học 3 năm tại Việt Nam theo chương trình học bên Anh, 1 năm sang Anh học để lấy bằng Bachelor). Khá khác hệ chính quy, trong suốt chương trình học mình chỉ học tập trung các môn chính thôi nên thời gian khá rãnh rỗi, toàn bộ năm nhất đại học mình toàn đi học rồi chơi để farewell những ngày đi học vật vã thời cấp 3 :)).
Đứng trước ngưỡng cửa chọn chuyên ngành để học tập trung, mình đã khá phân vân vì lúc đó dù có đọc bao nhiêu sách, google n lần, đi hỏi anh chị...thì cá nhân mình vẫn không mường tượng được. Vậy nên năm 2 mình bắt đầu điên cuồng tăng tốc để tìm Ikigai đang lạc trôi nơi nào đó không biết. Mình tham gia rất nhiều hoạt động tình nguyện (social activities, voluntary...), đặc biệt bên nào tuyển các vị trí liên quan đến ngành mình học, mình đều nhào vô apply hết, tỉ như làm Logistic Women, Accounting, Marketing.... May mắn cái là vào đó, dù title có to bự nhưng tasks kiểu level thấp phù hợp để sinh viên non nớt như mình thời điểm đó làm được sau vài lần hướng dẫn.
Sau nhiều lần tự tìm tòi qua loạt hoạt động như vậy, mình định hướng chắc Ikigai liên quan đến Marketing rồi, nên mình bắt đầu apply các vị trí part-time thử để mò mẫm sâu hơn. Công việc chính thức về Marketing mình làm đầu tiên là tại 1 công ty Bedding nhỏ ở quận 10 (mình chả nhớ tên nữa). Vào đó, mình mới biết ""wao, marketing nó rộng vler luôn"", leader của mình khá là đỉnh về Digital Marketing nên mình có cơ hội được học hỏi khá nhiều, từ SEO Youtube, SEO website, quay video căn bản...... Còn may mắn gặp được anh đồng nghiệp làm trùm Youtube Reup nữa, nhờ ảnh mà mình mới biết mấy bạn Youtuber làm giàu như nào, và Facebook nó kiếm tiền như nào. À, trong công ty nho nhỏ đó, thì với mình vị trí chạy Facebook Ads Optimization là ""thần thánh"" nhất, do ông anh chạy ads bảo ""anh làm mấy năm rồi leader mới cho anh quản lý với chạy đó mấy em"". Sau lần đó, vì lý do phải thực tập tốt nghiệp, mình đã tìm hiểu và apply cho các agency khác nhau. Không ngờ mình lại vớ được một anh sư phụ (leader) siêu có tâm. Những ngày đầu ảnh cho liệt kê các scope để hỏi 3 đứa intern (đã gồm mình), muốn theo nghiệp Account, Content, Ads....nào? Mình không do dự chọn Ads do đã bị ""thần thánh hoá"" từ công ty cũ. Theo anh, mình mới biết được Google, Facebook ads họ có online course để tìm hiểu hết. Sư phụ bắt mình trong 2 tuần thi đậu hết certification của Google rồi học hết Facebook blueprint, làm báo cáo xem 2 thằng đó khác gì nhau, giao diện ra sao, rồi làm Guidance Presentation lại cho cả team intern (3 đứa chọn 3 nghiệp nên ổng cho ngồi tự học, không hiểu thì hỏi, gòi làm thuyết trình cho mấy đứa còn lại nghe). Xong chuyện học lý thuyết, mình còn được sờ vào và chạy luôn các ads cho client nữa, set thôi mà sếp phải chỉnh lại sau. Nói chung mình học vô cùng nhiều thứ từ sư phụ yêu ""vấu"".
Sau khi thoát nghiệp intern, mình chọn làm part-time Digital Marketing cho 1 trung tâm tiếng Anh, sau nhiều lần deal deal, mình đã thành công chuyển công việc part-time này thành freelancer (remote) job đầu tiên. Mình đòi chị CEO cho ở nhà hoặc ngồi cafe làm việc, chị ấy cũng cho luôn, thương chị nhiều. Rồi trong thời gian làm, một bạn chị COO lại giới thiệu mình với bạn của chị ấy là chủ 1 số brand thời trang local, mình lại có thêm job mới. Dần dần các job của mình được giới thiệu qua lại như vậy ngày một nhiều, và mình quyết định xây team nhỏ nhận project làm như 1 mini agency vậy đó. Thời gian gần nửa năm đó mình vừa học vừa điên cuồng làm việc để tích luỹ kinh nghiệm và vốn liếng nhỏ để sang Anh. Được cái sang Anh, mình vừa học vừa quản lý project từ xa luôn nên có thể kiếm thêm 1 ít vốn nhỏ nè.
""If you think you can, you can"" - Vậy nên nếu bạn đang ấp ủ muốn được theo ""nghiệp tự do"" không ràng buộc quá nhiều về vị trí và thời gian (nay ngồi nhà mai ra cafe mốt lên co-working space) thì việc chuẩn bị cho mình kinh nghiệm và kiến thức cũng như khách hàng ổn định (để nuôi sống mình trước). Tính ra mình mất hơn 2 năm để tạm coi là ổn nhưng may mắn cái là mình dùng song song cả thời gian học và làm chung với nhau. Hiện tại, mình đang quản lý 1 team freelancer nho nhỏ chuyên làm project cho các local brands.
Mình tạm không kể tiếp về nghiệp Marketing / freelancer nữa nha, do dài lắm mà heading kêu là khời nghiệp ko lại lan man mất huhuhu
𝐒𝐭𝐚𝐫𝐭𝐔𝐩 𝐉𝐨𝐮𝐫𝐧𝐞𝐲
Mình ấp ủ ý định startup từ lúc mình biết đến 1 số hoạt động tại trường bên UK, họ có building dành riêng để support sinh viên mong muốn startup từ workshops, mentoring, working space.... Tuy nhiên, mọi ""đặc ân"" đó đều dành cho các sv gốc UK hoặc EU thôi (bất công ghê, mình đóng tiền gần gấp đôi họ huhu). Do vậy, mình tranh thủ tham gia các workshop để gặp mentors/ thầy cô và được tư vấn rất nhiều đầu sách/ diễn đàn hay về khởi nghiệp.
Cùng thời gian đó, mình cũng tìm hiểu loạt MMO model (Making Money Online) Dropshipping, FBA.... Mình mới biết thì ra có nhiều cách kiếm tiền như này, mình thử làm hết theo hướng dẫn, 80% fail 20% success nhưng lợi nhuận không ""triệu đô"" như mong đợi cho lắm haha.
Rồi tốt nghiệp về nước, mình chọn gap 1 năm (không biết phải gọi là gap ko nữa do thực tế các project freelance mình vẫn chạy), dự định sẽ startup 1 cái gì đó chưa biết nữa nhưng lại gặp vướng mắt ở phụ huynh. Khái niệm ""remote job, freelancer..."" dù cách đây 2 năm thôi nhưng ko quá phổ biến cho các bạn, và vô cùng khó khăn để giải thích với bố mẹ, do họ thường sẽ lo lắng ""tốt nghiệp rồi sao con không đi làm đi con ơi? M thất nghiệp hả con?..."". Và nhiều lần mình cũng nghĩ hay mình apply đại agency nào làm đi, vừa có đầu lương mới vừa không để phụ huynh lo lắng. Nhưng lúc đó, lý trí ngăn kịp mình lại, mình quyết định ""trốn nhà"" đi, đăng ký World Packer sang Thái Lan làm exchange job. Lúc đó, mình vừa muốn thoát nhà đi, vừa tính đi du lịch lại muốn hiểu sâu về nước mới để xem có tìm được idea nào để khởi nghiệp không. Thời gian 1 tháng ở Thái khá là tuyệt, vừa support chủ hostel bên đó về marketing, vừa rinh thêm project nhỏ từ khách Thái, rồi còn phát hiện thêm nhiều key success của dn bên Thái nữa, vô cùng enjoy. Trong suốt thời gian ở đó, mình cũng tranh thủ đăng kí AIESEC Talent Program để sẵn tìm việc sang nước bạn học hỏi luôn. Nhờ chương trình hay ho này mà mình connect được với 1 anh, sau này làm founder cho startup chính quy đầu tiên của bọn mình tại Malaysia. Dù không tham gia trọn vẹn AIESEC nhưng mình đã thành công thành co-founder cho startup tại nước bạn.
Mọi thứ sẽ vô cùng happy nếu không vướng bé Cô Vy, mình về nước ngay đợt thông báo đầu thì phải, tháng 3 năm ngoái. Buồn buồn hơn tháng trời, mình quyết định tìm hiểu sâu hơn về startup tại Việt Nam, do dù gì thì mình cũng là co-founder và có trách nhiệm sẽ duplicate model về nước trong tương lai mà mình không muốn giới hạn bản thân dừng lại ở mặt chuyên môn (Digital Marketing) thôi. Lúc đầu, mình luôn cho là VN chắc startup khó khăn lắm, không ai support, ai cíu mình đây trời ơi. Nhưng may mắn là mình mò mẫm được vô cùng nhiều chương trình hay ho từ công đến tư luôn, các workshop/ khoá ngắn hạn nhưng cô đọng và thực tế vô cùng từ business model, revenue model, pitching, finanical, risk management.... Mình mới biết không phải không ai hỗ trợ, mà có nhiều lắm luôn nhưng bạn có chủ động tìm với mò tới hay không thôi. Mình học vô cùng nhiều thứ hay ho, kết nối với nhiều anh chị giỏi nữa, qua nhiều lần như vậy giúp mình nhìn rõ và rộng hơn con đường mình phải đi cho dn chứ không dừng lại tại chuyên môn của mình. After all, mình đã tìm được idea startup mới nữa với những người bạn tại VN, nếu không có gì bất ngờ phát sinh, bọn mình sẽ launch để test market vào giữa tháng 4 này.
""Sharing is the best way for learning and improving yourself"" - sau khi ""nhận"" vô cùng nhiều kiến thức và góc nhìn hay ho từ mentors, mình nghĩ đã đến lúc mình nên ""cho"" đi. Mình mong là với kinh nghiệm và kiến thức hiện tại sẽ giúp đỡ được cho các bạn phần nào về nghề Marketing hoặc nghiệp StartUp.
Với trường hợp của mình, trộm vía mọi thứ đều theo con đường khá là suôn sẻ, mình không lo về mặt kinh nghiệm/ khách hàng khi làm freelancer, cũng chẳng ngại tài chính khi khởi nghiệp, chỉ là lâu lâu gặp client hơi bad hay partner sân si chút thôi. Nhưng mình biết có nhiều bạn vẫn bị vướng mắt vài chỗ để có thể bắt đầu. Vậy nên mọi người cứ thoải mái chia sẻ vấn đề hiện tại, mình sẽ cố gắng hết sức để gỡ rối nha. Mình tin là mọi vấn đề sẽ có thể giải quyết nếu bạn biết đâu là vấn đề thực sự.
Ending thôi nào do dài quá rồi nè
Mình nghĩ có 𝟐 𝐬𝐜𝐨𝐩𝐞 𝐭𝐨 𝐛𝐮̛̣ 𝐦𝐚̀ 𝐦𝐢̀𝐧𝐡 𝐜𝐨́ 𝐭𝐡𝐞̂̉ 𝐦𝐞𝐧𝐭𝐨𝐫 cho các bạn:
𝐃𝐢𝐠𝐢𝐭𝐚𝐥 𝐌𝐚𝐫𝐤𝐞𝐭𝐢𝐧𝐠 - 𝐅𝐫𝐞𝐞𝐥𝐚𝐧𝐜𝐞𝐫/ 𝐑𝐞𝐦𝐨𝐭𝐞 𝐖𝐨𝐫𝐤𝐢𝐧𝐠
- Nếu bạn đang lạc trôi trong ti tỉ thứ như Clients/ Agency, hay ATL, BTL....
- Bạn có ý định trái ngành sang marketing (thực ra theo quan điểm của mình, marketing là mảng khá là dễ dàng cho các bạn theo nếu bản thân chọn lệch ngành ngay từ ban đầu)
- Chia sẻ thêm về MMO mà mình biết
- Trao dồi kĩ năng gì trước khi ra làm freelancer
- Tìm kiếm khách hàng ở đâu và cách làm việc với client để chiên nghiệp và tránh bị quịt
- Vi vu tìm ikigai tại xứ bạn như nào
- Du học UK ra sao
𝐒𝐭𝐚𝐫𝐭𝐔𝐩 𝐎𝐫𝐢𝐞𝐧𝐭𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧
- Nếu bạn ấp ủ khởi nghiệp và có sẵn idea rồi, mình có thể mentor bạn làm business plan, định hình lại business model.....
- Tìm các mentor siêu to bự và đỉnh ở đâu
- Networking với VCs (Venture Capital), angel investor...
- Thuyết phục bản thân/ gia đình để đi khời nghiệp như nào?
Mọi người có thể đặt câu hỏi bên dưới post này hoặc nhắn tin vào FB, IG mình sẽ giải đáp nhé, nếu các bạn ở HCM mình có thể cafe trực tiếp cho dễ giải bày do mình thích nghe chia sẻ từ các bạn trẻ lắm để tránh lạc hậu đó mà.
