แนวความคิดโอนเอียงมาทางอนุรักษ์นิยมเสรีนิยม: เยียริ่งกับกฎหมายในฐานะเป็นเครื่องมือเพื่อบรรลุเป้าหมาย
รูดอร์ฟ ฟอน เยียริ่ง (Rudolf Von Jhering: 1818-1892) เยียริ่ง เขียนหนังสือเรื่อง “กฎหมายในฐานะเป็นเครื่องมือเพื่อบรรลุเป้าหมาย” (Law as a Means to an End) ในปี ค.ศ. 1887 งานเขียนชิ้นนี้เป็นการเน้นให้เห็นความชัดเจนถึงการมองธรรมชาติของกฎหมายในแง่เป็นเครื่องมือเพื่อ “บรรลุเป้าหมายทางสังคม” เป้าหมายทางสังคมในแง่นี้เป็นเป้าหมายทางสังคมแบบอรรถประโยชน์เชิงสังคม กล่าวคือ ในเรื่องประโยชน์สุขของสังคมกฎหมายจะต้องบัญญัติใช้เพื่อบังคับให้เกิดประโยชน์สุขแก่คนในสังคม ซึ่งเรียกร้องให้ “ผนึกรวมแนวความคิดทางกฎหมายเข้ากับความเป็นจริงทางสังคมและเน้นบทบาทของกฎหมายเพื่อประโยชน์ของสังคมอย่างจริงจัง” หรือเรียกว่า “วัตถุประสงค์แห่งกฎหมาย” ซึ่งวัตถุประสงค์ของกฎหมาย เป็นแกนทางความคิดสำคัญทางปรัชญาของ เยียริ่ง วางอยู่ที่แนวความคิดเรื่อง “วัตถุประสงค์” (Purpose) ซึ่ง เยียริ่ง อธิบายว่าวัตถุประสงค์นี้ ถ้ามองเทียบกับสิ่งอื่นไม่ว่าจะเป็นสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิต วัตถุประสงค์นั้นเป็นเสมือนกฎเกณฑ์สากลที่อยู่เบื้องหลังการดำรงอยู่ของสิ่งต่าง ๆ วัตถุประสงค์จึงเป็นตัวกำหนดหรือตัวที่อยู่เบื้องหลังความเป็นจริงของสิ่งต่าง ๆ
เมื่อนำแนวคิดเรื่องวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายทางสังคมมาโยงกับกฎหมาย กฎหมายจึงเป็นผลผลิตของวัตถุประสงค์เป็นสิ่งที่เกิดจากเป้าหมาย โดยการวางเป้าหมายหรือวางวัตถุประสงค์ขึ้นมา เมื่อสร้างวัตถุประสงค์ขึ้นมาแล้ว กฎหมายก็จะตามมา กลายเป็นเครื่องมือเพื่อที่จะทำให้เป้าหมายหรือวัตถุประสงค์นั้นได้มีโอกาสเป็นจริงขึ้นมา โดยเป้าหมายจะต้องเป็นไปเพื่ออรรถประโยชน์ของสังคมหรือเพื่อประโยชน์สุขของสังคมต่าง ๆ แต่อย่างไรก็ตาม การที่จะก้าวไปถึงจุดนั้นเราต้องยอมรับว่าในความเป็นจริง ข้อเท็จจริงของสังคมจะเป็นสังคมที่เต็มไปด้วยความขัดแย้งต้องมีกฎหมายเข้ามาควบคุมหรือแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในสังคม ซึ่งความขัดแย้งที่สำคัญในสังคม เยียริ่ง มองว่ามี 3 ประเภท คือ ผลประโยชน์ของปัจเจกชน ผลประโยชน์ของรัฐและ ผลประโยชน์ของสังคม
ดังนั้น บทบาทของนิติศาสตร์เชิงสังคมวิทยาของ เยียริ่ง ให้ความสำคัญในการจัดองค์ประกอบหรือการจัดความสมดุลของผลประโยชน์ทั้ง 3 ประเภท ให้อยู่ร่วมกันได้ ไม่ให้มีการเหลื่อมล้ำหรือมีการเอารัดเอาเปรียบมากเกินไป ซึ่งขบวนการในการสร้างความสมดุลของผลประโยชน์ที่แตกต่างกัน เป็นเรื่อง“อรรถประโยชน์เชิงสังคม” คือ บรรลุสิ่งที่เป็นประโยชน์ของสังคมมนุษย์ที่จะอยู่ร่วมกันได้ การที่จะทำให้ผลประโยชน์ในเชิงสังคมมีความกลมกลืนกันได้นั้น การใช้กฎหมายเป็นสิ่งที่จำเป็นและต้องรู้จักใช้ ตลอดถึงเข้าใจถึงสิ่งที่เป็นหลักในการออกกฎหมาย เพื่อนำไปสู่การค้นพบหรือสร้างสิ่งที่เป็นจุดสมดุลของผลประโยชน์สุขของคนในสังคมสอดคล้องกับแนวคิดทฤษฎีอรรถประโยชน์ (Utilitarianism)
เมื่อพิจารณาศึกษาถึงบทบาทของกฎหมายในแง่ของการสร้างความสมดุลของผลประโยชน์ของสังคมของ เยียริ่ง จะทำให้เราสามารถมองแนวคิดของ เยียริ่ง ที่ปฏิเสธความคิดของ “สำนักกฎหมายประวัติศาสตร์” (Historycal Law) ที่ว่า “กฎหมายเกิดขึ้นโดยไม่รู้สึกตัวและเกิดขึ้นโดยปราศจากความตั้งใจ” โดย เยียริ่ง ยืนยันว่า กฎหมาย คือ การต่อสู้ในฐานะเป็นสิ่งเคลื่อนไหวทางประวัติศาสตร์กฎหมายไม่ใช่สิ่งที่เจริญเติบโตมาแต่ก่อน แต่กฎหมายได้เกิดขึ้นเพราะการต่อสู้ด้วยความยากลำบากท่ามกลางวิกฤติการณ์ของมนุษย์ ท่ามกลางเป้าหมายและผลประโยชน์ของคนส่วนรวม มิใช่ของปัจเจกชนคนใดคนหนึ่ง ซึ่งเป็นการโต้แย้งสำนักกฎหมายประวัติศาสตร์ นอกเหนือจากท่าทีปฏิปักษ์ต่อสำนักกฎหมายประวัติศาสตร์ เยียริ่ง เน้นบทบาททางสังคมโดยพิจารณาถึงข้อเท็จจริงเกี่ยวกับชีวิตและสังคมควบคู่กันไปเขาจึง “ปฏิเสธการวิเคราะห์ธรรมชาติกฎหมายในเชิงนามธรรมหรือเชิงสถิตย์” แบบพวกนักกฎหมายธรรมชาติด้วยเช่นกัน จากการที่ เยียริ่ง เน้นความสำคัญของผลประโยชน์สังคมดังกล่าว จำเป็นที่จะต้องมีการแก้ไขกฎหมายที่เป็นกลไกที่จะต้องปรับเปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา กฎหมายไม่ใช่เป็นเรื่องที่เป็นกฎธรรมชาติตายตัว จะต้องมีการเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง ทั้งนี้ เพื่อให้ผลประโยชน์ของคนในสังคมที่มีความแตกต่างกันอยู่ร่วมกันได้โดยปกติสุข ซึ่งเป็นการโต้แย้ง “สำนักกฎหมายธรรมชาติ” (Natural Law)
แนวความคิดนี้จึงได้มีความพยายามหรือความเคลื่อนไหวในการบัญญัติกฎหมายในเชิงสังคมทั้งหลาย เช่น กฎหมายที่มีลักษณะมุ่งแก้ปัญหาความเป็นธรรมในสังคม ซึ่งเป็นแนวคิดร่วมกับ “สำนักกฎหมายปฏิฐานนิยม” (Positive Law) ในแง่ที่ว่า “กฎหมายออกโดยมนุษย์เพื่อให้สังคมอยู่ร่วมกันโดยปกติสุข” เช่น กฎหมายแรงงาน ประกันสังคม กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค กฎหมายห้ามการผูกขาดการค้ากำไรเกินควร เป็นต้น ซึ่งกฎหมายในลักษณะที่ได้อธิบายดังกล่าวนั้น เยียริ่ง เชื่อว่าจะทำหน้าที่ควบคุมระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมให้ดำเนินไปด้วยดี ไม่ให้มีการเอารัดเอาเปรียบจนเกินไป ความคิดด้านการปฏิรูปกฎหมายดังกล่าวยังกินความถึงการจำกัดสิทธิ ในการใช้ทรัพย์สินของเอกชนหรือการยอมให้มีการยึดหรือเวนคืนทรัพย์สินบางอย่าง ซึ่งถือเป็นวิธีการแก้ไขปัญหาการสานผลประโยชน์ระหว่างสังคมกับเอกชนทางหนึ่ง
utilitarianism คือ 在 จริยศาสตร์แบบประโยชน์นิยม Utilitarianism กรณีหน่วย 731 และ ... 的推薦與評價
ซีรีย์การบรรยายแนวคิดพื้นฐานทางจริยศาสตร์ 4 ตอนจบ คลิปนี้เป็นตอนที่ 2ผู้สนใจสามารถติดตามตอนอื่นๆในซีรีย์นี้ได้ตามลิงค์ข้างล่างนี้ตอนที่ 1 ... ... <看更多>