ข้าวแช่ชาววัง (วิธีทำข้าวแช่)
"ข้าวแช่" ไม่ใช่สำรับอาหารไทยแท้ แต่เป็นอาหารพื้นบ้านที่ชาวมอญนิยมทำขึ้นเพื่อสังเวยเทวดาในพิธีตรุษสงกรานต์ โดยประเพณีของคนมอญโบราณกล่าวไว้ว่า ในวันสงกรานต์จะต้องทำข้าวแช่ถวายพระสงฆ์ เพราะถือว่าเป็นสิริมงคลแก่ผู้ที่ทำถวาย ซึ่งข้าวแช่ คนมอญเรียกว่า "เปิงด้าจก์" แปลว่า "ข้าวน้ำ" (เปิง หมายถึงข้าว และ ด้าจก์ หมายถึงน้ำ) และด้วยเหตุที่คนมอญกับคนไทย มีการติดต่อแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมกันมาอย่างยาวนาน ทำให้ข้าวแช่ได้เข้ามาสู่สำรับอาหารไทยได้อย่างกลมกลืน
http://www.foodtravel.tv/recipe.aspx?viewid=2018
Ingredient and How to cook, Please visit our English website.
http://en.foodtravel.tv/recfoodShow_Detail.aspx?viewId=1659
วัตถุดิบข้าวแช่ชาววัง (วิธีทำข้าวแช่)
ระยะเวลาที่ใช้ในการประกอบ น้ำลอยข้าวแช่ ใช้เวลาประมาณ 1 คืน
ส่วนตัวข้าวแช่ใช้เวลาประกอบประมาณ 45 นาที
1. ข้าวสารเก่า 1 ถ้วย
2. น้ำมะนาว 1 ซีก
3. น้ำฝนหรือน้ำประปา กรองทิ้งไว้1คืน
อุปกรณ์ที่ใช้
หม้อ
วิธีทำข้าวแช่ชาววัง (วิธีทำข้าวแช่)
ข้าวแช่
1. ซาวข้าวผึ่งไว้ในกระชอนให้สะเด็ดน้ำ
2. ตั้งน้ำพอเดือด ใส่ข้าว มีหน้ามะนาว ปิดฝาพอเดือด ลดไฟรอให้เมล็ดข้าวรอบนอกสุกแต่ยังไม่บานข้างในเป็นแกนอยู่เล็กน้อย เทใส่ตระแกรงมาวางบนอ่างน้ำเย็นแช่เมล็ดข้าว ให้ลอยอยู่ในตระแกรง ใช้มือขัดสีเมล็ดข้าวกับตะแกรงเบาๆให้ข้าวหมดเมือก ล้างน้ำเปล่าจนหมดเมือกจึงนำไปนึ่งในลังถึง ปูผ้าขาวบางที่ใส่น้ำกั้นรังถึงที่ใส่น้ำใส่ใบเตย 4-5ใบหรือไม่ใส่ก็ได้ นึ่งข้าวให้สุกไม่เป็นไต พอระอุดียกลง นึ่งให้เย็นจึงเก็บใส่กล่องไว้ในตู้เย็น
การลอยน้ำดอกไม้สำหรับใส่ข้าวแช่
1. ภาชนะมีฝาปิดสนิท อบควันเทียนไว้ 2 ครั้งให้หอมก่อน การจุดเทียนอบต้องตั้งให้ไฟติดทั้งสองด้าน แล้วจึงดับไฟวางเทียนลงในถ้วยให้ภาชนะที่จะอบปิดฝาให้ถ้วยอบถั่วถึง
2. ใส่น้ำสะอาดต้ม เช่น น้ำฝน น้ำกรอง หรือน้ำประปาที่รองค้างคืนไส้หลายๆวัน จนคลอรีนระเหยไปก่อน
ดอกไม้ที่จะลอย
1. กระดังงาสีเหลืองลนเปลวด้วยควันเทียนที่กระเปาะให้หอม ฉีกออกใส่หม้อน้ำลอยไว้ 2-3 ชั่วโมง แล้วนำออก
2. ดอกมะลิ เก็บตอนเย็น ตัดก้านออก และเกสรสีเขียวที่อยู่ในก้านออก แช่ในน้ำเวลา 18.00 ปิดฝาสนิท เช้ามืดเอาช้อนกรองดอกไม้ออก แช่เย็นไว้ เวลารับประทานอาจจะตกแต่งด้วยดอกมะลิกลีบกุหลาบมอญ
วิธีการรับประทานข้าวแช่ชาววัง
ข้าวแช่ชาววัง ตำรับผู้ช่วยศาสตราจารย์สมคิด ชมสุข จะเป็นข้าวแช่ที่มีเครื่องประกอบหลายอย่างด้วยกัน มีกะปิทอด พริกหยวกสอดไส้ ปลายี่สนผัดหวาน ปลาช่อนแห้งผัดหวาน หัวหอมสอดไส้ ผักกาดเค็มผัดหวาน ทั้งนี้ในตำรับชาววังอื่นๆ อาจมีเครื่องประกอบอื่นเพิ่มขึ้นเช่น เนื้อเค็มฝอยผัดหวาน และหมูสับกับปลากุเลา เป็นต้น ทั้งนี้การรับประทานข้าวแช่ชาววังจะขาดเสียไม่ได้เลยคือ ผักเครื่องเคียงที่แกะสลัก เช่น กระชายแกะเป็นดอกจำปา แครอทแกะเป็นดอกจำปี ใบไม้จากแตงล้านและมะม่วงดิบ ต้อนหอมฝอย เป็นต้น เมื่อกับข้าวแช่ส่วนใหญ่เป็นของทอด ก็ย่อมต้องมีผักที่ให้กลิ่นหอมและรสออกเปรี้ยวและขื่นนิดๆ ไว้ตัดรสชาติ จึงถูกนำมาจัดเป็นผักสดไว้กินแนมกับข้าวแช่ชาววัง
อีกทั้งการรับประทานข้าวแช่ชาววังก็ยังต้องมีวิธีการรับประทาน เริ่มจากนำข้าว 1/4 ถ้วย ใส่ในน้ำลอยดอกไม้ให้ได้สัดส่วนน้ำมากกว่าข้าว ใส่น้ำแข็งเล็กน้อยพอให้เย็นชื่นใจ เวลาจะรับประทานให้ตักกับข้าวใส่ปากก่อนแล้วตักข้าวตาม ก็จะได้รสชาติทั้งเย็นฉ่ำ และความอร่อยกลมกล่อมของกับข้าว หากนำเครื่องข้าวแช่ลงไป ผสมในน้ำข้าวแช่แล้วรับประทาน จะเป็นภาพที่ไม่น่ามองและมีลักษณะที่ไม่น่ารับประทาน
