วันนี้ผมจะมาเล่าเรื่องการฟื้นฟูเมจิให้ฟัง
และจะอธิบายครับว่า
ทำไมมันถึงเป็นการเปลี่ยนระบอบการปกครองที่พิสดารที่สุดในโลก
การฟื้นฟูเมจิ มีชื่อญี่ปุ่นว่า 明治維新 Meiji Ishin
ภาษาอังกฤษเรียก Meiji Restoration
ซึ่งทั้งไทยกับญี่ปุ่นไม่ได้ใช้ศัพท์ที่ตรงกันกับของญี่ปุ่น
ถ้าจะเลือกคำศัพท์อันเดียว
Ishin จะใกล้เคียง Reform หรือ ปฏิรูปมากกว่า
แต่มันก็ไม่ได้ตรงกันเสียทีเดียว
และภาษาญี่ปุ่นก็มีคำว่า 改革 ที่ตรงกับความหมายนี้มากกว่า
และจะมาขออธิบายว่าเพราะอะไรมันถึงเลือกใช้คำๆนี้
-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-
ก่อนที่จะเล่าเรื่องการปฏิรูปนี้เอง
ขอเกริ่นสภาพการเมืองของญี่ปุ่นในยุคนั้นก่อน
ซึ่งเรื่องเหล่านี้ผมเคยเล่าในเพจไปแล้ว
ถ้าอยากรู้รายละเอียดเชิญไปค้นกันเอาเองได้ครับ
1. ญี่ปุ่นไม่ใช่ประเทศเดียว
แต่เป็นการรวมตัวกันของแคว้นกึ่งอิสระหลายแคว้น
และเจ้าแคว้นแต่ละแคว้นเป็นเหมือนกษัตริย์ของแคว้นตัวเอง
2. เทนโน (สมเด็จพระจักรพรรดิ)
เป็นผู้นำทางจิตวิญญาณ ไม่ใช่ผู้นำทางการปกครอง
3. ฝรั่งเศสกับอังกฤษมีผลได้ผลเสียกับผู้นำแต่ละแคว้น
และมีโอกาสในการครองญี่ปุ่นเป็นเมืองขึ้น
4. ก่อนเกิดการเปลี่ยนแปลง
ทั้งเทนโนและประชาชนทั่วไป
แทบไม่ได้มีส่วนร่วมโดยตรงในสงครามเลย
-\-\-\-\-
ทีนี้ขออธิบายว่าการปฏิวัติ (Revolution)
กับการปฏิรูป (Reform) คืออะไร
การปฏิวัติคือการโค่นอำนาจผู้ปกครองเดิม
โดยกำลังที่เป็นคนละส่วนกับอำนาจผู้ปกครองเดิม
เช่นการปฏิวัติโดยประชาชน
หรือการปฏิวัติโดยทหารต่อรัฐบาล
ส่วนการปฏิรูปคือการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
โดยอำนาจของกลุ่มผู้ปกครองนั้นเอง
เช่นรัฐสภาอนุมัติการปฏิรูปกฏหมายเป็นต้น
ซึ่งทั้งสองอันนี้ไม่ได้เข้าข่าย
กรณีของ Meijin Ishin
-\-\-\-\-\-\-
สงครามโบะชิน 戊辰戦争 ที่เป็นตัวก่อให้เกิด Meijin Ishin นั้น
เป็นสงครามระหว่างกลุ่มแคว้นพันธมิตรตะวันตก
และรัฐบาลโชกุนโทคุกาว่า
ซึ่งมันเป็นสงครามระหว่างคนระดับผู้นำแคว้นด้วยกัน
ไม่ใช่สงครามระหว่างชนชั้น
และไม่ใช่สงครามปฏิวัติที่เกิดขึ้นจากทหารหรือประชาชน
แบบในไทยและฝรั่งเศส
ซึ่งโดยปกติแล้ว ฝั่งซัตซึมะที่ชนะ
จะมีสิทธิในการได้ก่อตั้งเป็นตระกูลโชกุนรุ่นใหม่
แต่ก่อนจะจบสงคราม
โทคุกาว่ากลับยกอำนาจของตัวเองให้ผู้อื่นแทน (เทนโน)
จึงไม่ได้ถือว่ารัฐบาลโทคุกาว่าถูกโค่นล้มอำนาจ
และไม่ได้นับว่าเป็นการปฏิวัติ
แต่ในขณะเดียวกัน นี่ก็ไม่ใช่การปฏิรูปด้วย
เพราะรัฐบาลเทนโน หรือรัฐบาลเมย์จินั้น
เป็นรัฐบาลที่ถูกสร้างใหม่
ไม่ใช่รัฐบาลที่ถูกแก้ไขโดยอำนาจเดิม
-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-
หลังโทคุกาว่าคืนอำนาจปกครองให้ราชวงศ์เบญจมาศ
ฝั่งซัตซึมะก็ทำอะไรไม่ได้ทั้งๆที่ตัวเองเป็นฝ่ายชนะแท้ๆ
เพราะที่ตัวเองสู้อยู่ด้วยไม่ใช่รัฐบาลเมย์จิ
และถึงจะเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารประเทศหลังจากนั้น
แต่ก็ไม่ถือว่าเป็นการยึดครองอำนาจโดยการรุกรานได้
-\-\-\-\
ส่วนอังกฤษกับฝรั่งเศสก็งงเป็นไก่ตาแตก
เพราะเลือกข้างเชียร์แต่ละฝั่งอยู่
แต่คนเข้าวินกลับเป็นม้ามืดนอกสายตา
เลยจะมาทำให้ญี่ปุ่นเป็นเมืองขึ้นก็ไม่ได้
-\-\-\-\
ในขณะที่ประชาชนเองก็งงอยู่ว่า
เอ่อ.... นี่เราเปลี่ยนการปกครองแล้วเหรอ?
ทั้งๆที่ตัวเองก็ไม่ได้เรียกร้องหรือทำอะไร
แล้วอยู่ๆก็มามีสิทธิมากกว่าที่ตัวเองเคยมี
-\-\-\-\-
และที่งงสุดๆเลยก็คือตัวสมเด็จเทนโนเมย์จิเอง
ที่ไม่ได้มีส่วนร่วมโดยตรงกับการที่จะมาแย่งอำนาจด้วย
ในสงครามครั้งนี้
แต่อยู่ๆเขาก็ประเคนเอาอำนาจปกครองมาให้
-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\
-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\-\
ด้วยเหตุนี้
การเปลี่ยนการปกครองเมย์จิ
จึงได้เลือกใช้คำว่า 維新 Ishin
ที่หากเราจะเรียกมันด้วยภาษาชาวบ้านก็คือ
...
..
.
เราลืมเรื่องในอดีตแล้วมาเริ่มใหม่กันเถอะนะ
..
.
.
เป็นการเปลี่ยนการปกครองที่ประหลาดมากและไม่เหมือนใครในโลกครับ
meiji restoration 在 Meiji Restoration - Wikipedia 的相關結果
The Meiji Restoration (明治維新, Meiji Ishin), referred to at the time as the Honorable Restoration (御一新, Goisshin), and also known as the Meiji ... ... <看更多>